XX Międzynarodowy Obóz Młodzieżowy w Łambinowicach
Obóz w Łambinowicach to najdłużej trwające przedsięwzięcie w zakresie współpracy Woj. Opolskiego i landu Nadrenia – Palatynat; jedyne w takim kształcie w Polsce, któremu od dwudziestu lat przyświeca hasło „Uczyć się z przeszłości dla przyszłości”.
W tegorocznej, jubileuszowej edycji, która ma miejsce w dniach od 2 do 16 sierpnia 2015r. bierze udział 28 młodych ludzi z Polski, Niemiec i Ukrainy.
Organizatorami Obozu są od początku: Opolski Kurator Oświaty oraz Niemiecki Landowy Związek Opieki nad Grobami Wojennymi. Partnerem jest Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, a wsparcia udzielają: Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży, Wojewoda Opolski, Marszałek Województwa Opolskiego oraz Wójt Gminy Łambinowice. Szczególną rolę w kształtowaniu przedsięwzięć opartych na współpracy w dziedzinie edukacji pomiędzy Opolszczyzną a Nadrenią-Palatynatem odegrał obecny Wojewoda Opolski, Ryszard Wilczyński, który w 1996 roku jako Przewodniczący Sejmiku Samorządowego Województwa Opolskiego inicjował, a następnie zacieśniał kontakty pomiędzy partnerskimi regionami. Dzisiaj w sposób szczególny Pan Wojewoda wspiera międzynarodowe programy edukacyjne prowadzone przez Opolskiego Kuratora Oświaty, szczególną uwagę przykładając do Międzynarodowych Spotkań Młodzieży w Łambinowicach, gdzie podczas trwającego dwutygodniowego Obozu, kilka razy spotyka się z młodzieżą (zarówno w Opolu, jak i na terenach poobozowych).
Do dnia dzisiejszego w Obozie brało udział ponad 600 młodych ludzi z Polski, Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Luksemburga, Kanady. W 2008 roku do młodzieży z Polski i Niemiec dołączyli Ukraińcy.
Organizatorom Obozu przyświecają trzy idee: Nauka z przeszłości dla przyszłości, Praca dla pokoju i Pojednanie nad mogiłami. Praca stanowi pretekst do pogłębionej refleksji nad przeszłością i nauką z niej płynącą dla dzisiejszego pokolenia.
Idee Obozu doskonale wpisują się we współczesny kontekst wydarzeń politycznych –pojednanie ponad podziałami historycznymi, wspólnota celów młodego pokolenia, życie w pokoju, budowanie więzi na fundamencie prawdy historycznej, szacunek dla poległych i zamordowanych, uniwersalny charakter przekazu płynącego od uczestników w kierunku rówieśników.
Nowa Pedagogika Miejsc Pamięci to program Kuratorium Oświaty w Opolu utrwalający i rozwijający idee edukacji pamięci – czerpania z historii, jej trudnych i bolesnych doświadczeń, nauki dla współczesnych pokoleń. Jednym z ważnych akcentów spotkań młodzieży jest aktualność przekazu płynącego z przygotowywanego przez uczestników „Apelu o Pamięć”, zwłaszcza w kontekście obecnych wydarzeń w Europie i na świecie (pamięć o tragicznych losach minionych pokoleń i dążenie do życia w pokoju).
Szczególny jest tutaj wymiar budowania wspólnych relacji pomiędzy młodymi ludźmi w zestawieniu z rozpadem społeczeństwa na Ukrainie oraz symbolika pracy z młodzieżą, uświadomienie że jedynie systematyczna edukacja, czerpiąca z doświadczeń przeszłości może przynieść owoce w postaci zgody, pojednania i pokoju.
Praca na grobach wojennych w Łambinowicach to nie tylko poznawanie i ocalanie od zapomnienia przeszłości. To także wzajemne poznawanie się, obcowanie z inną kulturą, obyczajami, to doskonalenie umiejętności językowych. To również możliwość poznania najciekawszych miejsc Opolszczyzny i Polski.
Uroczyste obchody jubileuszu zostały poprzedzone przez Polsko-Niemieckie Forum Dziennikarzy Szkolnych pod hasłem „Apel o pamięć”, które odbyło się w dniach 18-22 maja 2015r. Spotkanie młodzieży z obu krajów zostało zorganizowane przez Opolskiego Kuratora Oświaty i Niemiecki Narodowy Związek Opieki nad Grobami Wojennymi w Moguncji przy dużym wsparciu Wojewody Opolskiego, Ryszarda Wilczyńskiego oraz redakcji "Nowej Trybuny Opolskiej". Uczestnicy Forum zredagowali dodatek specjalny do NTO na temat miejsca pamięci w Łambinowicach. Młodzież przebywała na terenach poobozowych Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach oraz w siedzibie tej instytucji w Opolu skąd pozyskiwała informacje merytoryczne. W trakcie pobytu w redakcji NTO młodzi ludzie poznali warunki techniczne, niezbędne do redakcji dodatku, zaś prace nad zawartością merytoryczną prowadzone były pod opieką nauczycieli z Opolszczyzny i Nadrenii-Palatynatu w Ośrodku Szkoleniowym Regionalnego Centrum Rozwoju Edukacji w Niwkach. Ważnym zadaniem uczestników było sformułowanie "Apelu o pamięć", którego tekst zostanie odczytany 12 sierpnia 2015r. w czasie uroczystości jubileuszu dwudziestolecia Międzynarodowych Obozów Młodzieżowych w Łambinowicach. Dodatek prasowy ukazał się w "Nowej Trybunie Opolskiej" 3 czerwca 2015r. Kulminacją obchodów jubileuszowych będzie dzień 12 sierpnia 2015 r. Szczegółowy program tego dnia zamieszczamy poniżej.
Podsumowaniem roku jubileuszowego będzie planowana na październik 2015r. konferencja poświęcona edukacji w miejscach pamięci. Została ona pomyślana jako popularnonaukowa wymiana doświadczeń w ramach grantów Opolskiego Kuratora Oświaty z udziałem pracowników naukowych Uniwersytetu Opolskiego, CMJW w Opolu, Uniwersytetu w Mainz oraz zaproszonych gości. Aktualnie trwa ustalanie problematyki oraz szczegółów organizacyjnych przedsięwzięcia.
Spotkania w miejscach pamięci w Łambinowicach przyczyniają się do kultywowania następujących wartości:
TRADYCJA – młodzież biorąca udział w XX Międzynarodowym Obozie Młodzieżowym w Łambinowicach to uczestnicy wyjątkowego procesu, który wyrastając z tragicznej przeszłości, konfliktów między narodami prowadzi do uświadomienia, że aby żyć w pokoju potrzebna jest systematyczna i ciągła praca nad jego pielęgnowaniem. Potrzeba ustawicznej konfrontacji historii z czasami współczesnymi. Potrzeba wiedzy i aktywności młodych ludzi, aby ocalić pamięć i wyciągać z niej wnioski dla teraźniejszości. Musi to być działanie ciągłe, bo pamięć nie zna wymiaru czasu i tylko ciągłe jej przekazywanie może przynieść pożądane efekty.
WSPÓŁCZESNOŚĆ – Międzynarodowy Obóz Młodzieżowy w Łambinowicach to jedyny i wyjątkowy w Polsce przykład zaangażowania i modelowej współpracy młodzieży trzech narodów wyrosłej na kanwie wspólnej, tragicznej historii. Jego spoiwem jest Nowa Pedagogika Miejsc Pamięci – program edukacyjny realizowany przez Kuratorium Oświaty w Opolu, którego głównym celem jest edukacja przeszłości prowadzona w sposób usystematyzowany, ustawiczny i wykorzystująca najnowsze narzędzia edukacyjne. To prowadzenie systematycznej pracy, nie tylko z młodzieżą podczas Obozu, ale i międzynarodowy wymiar spotkań nauczycieli w trakcie realizowanej ścieżki dydaktycznej „Łambinowice – Osthofen – Hinzert” oraz szereg działań upowszechniających pamięć o wydarzeniach historycznych prowadzonych wspólnie z partnerami: Instytutem Historii Uniwersytetu Opolskiego, Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu.
UNIWERSALIZM – szczególnie cenna jest waga podejmowanych działań takich jak organizacja spotkań młodzieży w miejscach o wymiarze historycznym w kontekście procesów zachodzących w Europie i na świecie. Niezwykle istotne jest wpisywanie się idei spotkań w Łambinowicach w kontekst pojednania polsko-niemieckiego i polsko-ukraińskiego, bez czego trudno sobie wyobrazić współczesne relacje pomiędzy sąsiadami. Pamiętając o historii trzeba pielęgnować teraźniejszość, aby żyć w pokoju w przyszłości. Wydarzenia, których świadkiem były w historii Łambinowice nabierają wyjątkowego znaczenia w dobie tych dzisiejszych, zachodzących na Ukrainie, agresji, konfliktu zbrojnego, cierpienia uchodźców, procesów często nieodwracalnych i wyjątkowo tragicznych w zestawieniu z rozwojem i nowoczesnością współczesnych czasów.